• Paperback
• 9789035224742
• Elsevier Gezondheidszorg, 2002
• 111 blz.

‘Indringende ervaringsverhalen van hulpverleners in de zorg voor verstandelijk gehandicapten’, zo luidt de ondertitel van het boek Van slag, van de auteurs Huub Buijssen en Suzanne Buis. Het is het derde boek in de serie over traumatische ervaringen van zorgverleners. Buijssen is onder andere klinisch psycholoog en heeft een eigen bureau dat gespecialiseerd is in traumaopvang in de zorg. Buis is behalve freelance journalist als voormalig zorgverlener in de verpleeghuiszorg ook ervaringsdeskundige. Samen tekenden de auteurs veertien ervaringsverhalen op van hulpverleners in de zorg voor verstandelijk gehandicapten. Die zijn inderdaad indringend, soms zelfs schokkend, om te lezen. Als lezer verbaas je je erover voor welke hete vuren hulpverleners in deze sector komen te staan. De verhalen dwingen respect af voor hun werk. De hulpverleners dragen grote verantwoordelijkheden. Zij tonen, althans in dit boek, een grote betrokkenheid en inzet, en krijgen veel voor hun kiezen.
Het laatste deel van het boek bevat adviezen over de omgang met traumatische ervaringen. Na uitleg over de gevolgen van trauma’s, volgen simpele tips om het verwerkingsproces te bevorderen. De auteurs richten zich apart tot het management. Zij wijzen erop dat structurele opvang voor getraumatiseerde medewerkers verplicht is. Idealiter, schrijven de auteurs, dient goede opvang te voorzien in een traumaprotocol, aandacht voor collegiale opvang, regelmatige intervisie, voorlichting en training van het eigen personeel, en registratie van schokkende gebeurtenissen. Zo’n opvang is nog lang niet in alle instellingen gerealiseerd. Misschien moet daar eerst nog een stap aan voorafgaan, want veel trauma’s hadden voorkomen kunnen worden als hulpverleners niet waren bloot gesteld aan situaties en verantwoordelijkheden die zij niet aankunnen. Wie krijgt het bijvoorbeeld voor elkaar om op zijn eentje een groep verstandelijk gehandicapten zonder ongelukken over een gevaarlijk kruispunt heen te loodsen?
Behalve voorbeelden van goede opvang, staan in veel verhalen ook negatieve ervaringen met de opvang. Zo krijgt een begeleidster die in de ogen van haar collega’s niet snel genoeg weer ‘ de oude’ is, te horen dat ‘die tranen (..) nergens voor nodig’ zijn. Zo’n uitspraak maakt duidelijk hoe belangrijk erkenning van en respect voor gevoelens van anderen is. Alleen, hoe voorkom je als manager dat mensen soms bot of gevoelloos op elkaar afreageren? De verhalen getuigen van het belang van een goede opvang na schokkende ervaringen. Ze tonen echter ook dat een traumaprotocol weliswaar een noodzakelijke voorwaarde is, maar zeker niet voldoende is om in goede opvang te voorzien. Al met al geeft het boek stof tot nadenken.’
Veronique Huibrechts, Freelance Journalist Markant (tijdschrift voor werkenden in de verstandelijk gehandicaptenzorg)

‘Verpleegkundigen en verzorgenden van verstandelijke gehandicapten kunnen flinke trauma’s oplopen door indringende ervaringen met patiënten. Ze komen in aanraking met de dood van dierbare bewoners of met geweld waardoor ze zelf in levensbedreigende situaties komen. In het boek “Van Slag” beschreef de Tilburgse psycholoog Huub Buijssen een aantal verhalen van deze beroepsgroep.
“Van Slag” is onlangs verschenen, Huub Buijssen, de auteur is gespecialiseerd in traumaopvang. Hij leert verpleegkundigen en verzorgenden hoe ze elkaar na traumatische gebeurtenissen kunnen opvangen. In “Van Slag” staan aangrijpende verhalen van verpleegkundigen en verzorgenden. Ze krijgen vaak door gebrek aan opvang last krijgen van een depressie of posttraumatische stressstoornis.
Verpleegkundigen en verzorgenden in de verstandelijke gehandicaptenzorg lopen meer risico op traumatische ervaringen dan collega’s in andere sectoren. De bewoners die zij verplegen zijn vaak onvoorspelbaar waardoor zelfs ervaren krachten verrast kunnen worden. De beroepsgroep heeft en sterke band met de verstandelijke gehandicapten.
In het boek staan adviezen hoe verpleegkundigen en verzorgenden in verstandelijke gehandicaptenzorginstellingen met traumatische ervaringen om kunnen gaan. Twee jaar geleden is in de CAO van zorginstellingen vastgelegd dat er verplicht structurele opvang moet plaatsvinden na een traumatisch incident.’
Zorgkrant, 4 oktober 2002